به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

حلقه‌های مشتری کشف شدند

تاریخ انتشار: ۱۴ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۵۹۶۷۹

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، ۴ مارس ۱۹۷۹، فضاپیمای وویجر ۱ ناسا اولین عکس‌ها را از حلقه‌های اطراف مشتری گرفت. این اولین‌باری بود که کسی حلقه‌های مشتری را می‌دید.

تمام سیارات بیرونی حلقه‌هایی اطراف خود دارند. اما حلقه‌های مشتری پس از اورانوس، نپتون و زحل کشف شد. از آنجایی که حلقه‌ها بسیار نازک و ضعیف هستند، دیدن آن‌ها از زمین با تلسکوپ‌های زمینی بسیار دشوار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حتی برای فضاپیمایی نزدیک مشتری، حلقه‌ها اساساً نامرئی هستند؛ مگر اینکه دوربین‌ها به آن‌ها از لبه یا از زاویه‌ای نگاه کنند که نور خورشید مستقیماً از آن‌ها بتابد.

در سال ۱۹۷۹ کاوشگر وویجر ۱ سه حلقه را در اطراف مشتری شناسایی و تصاویری از آن‌ها تهیه کرد. مأموریت‌های فضایی دیگری مانند جونو و گالیله نیز به مطالعه آن‌ها ادامه دادند.

دوربین ردیاب ستاره در فضاپیمای جونو این منظره از حلقه‌های ضعیف مشتری را در ۲۷ آگوست ۲۰۱۶، در طول اولین پرواز نزدیک کاوشگر به سیاره ثبت کرد. این اولین نمای حلقه‌ها از داخل آن‌هاست. کمربند جبار در پایین سمت راست دیده می‌شود.
سیستم حلقه‌های مشتری، شامل سه بخش محو است: حلقه اصلی، حلقه هاله‌ای و حلقه‌ای بسیار نازک و لعاب مانند که تمامی‌شان برای نخستین‌بار توسط کاوشگر وویجر ۱ کشف شدند.

حلقه اصلی، مدار دو تا از داخلی‌ترین اقمار سیاره را در بر می‌گیرد: آدراستیا و متیس. این حلقه مسطح است و ۳۰ کیلومتر ضخامت و ۶۴۰۰ کیلومتر عرض دارد و از ذره‌های کوچک و تیره‌ای تشکیل شده است.

لبه‌های داخلی حلقه اصلی نیز با حلقه هاله‌ای تداخل می‌یابد و ماهیچه محوی از مواد را مابین داخلی‌ترین حلقه مشتری و بالاترین نقطه ابر‌های این سیاره ایجاد می‌کند. حلقه دوم مانند یک ناحیه خالی دیده می‌شود؛ زیرا تیره و کم‌نور است.

با دورشدن از حلقه اصلی، به حلقه‌ای لعابی می‌رسیم؛ که شفاف‌تر و پرنورتر از دو حلقه دیگر است. این حلقه از سه منطقه تشکیل شده است: مدار سه قمر آمالتئا، تبه و آدرستیا در حلقه شفاف مشتری واقع شده است. مواد تشکیل‌دهنده این حلقه، ذره‌های گردوغبار با قطر کمتر از ده میکرون هستند و طول آن تا ۱۲۹۰۰۰ کیلومتر دورتر از سیاره ادامه یافته است.

تاریخ تشکیل حلقه‌های مشتری معلوم نیست. عده‌ای معتقدند که این حلقه‌ها از ابتدای به‌وجودآمدن سیاره همراهش بوده‌اند. اما وقایعی که فضاپیمای گالیله در سال‌های ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۷ به‌ثبت رساند، نشان از چگونگی تشکیل این حلقه‌ها می‌داد.

طبق این داده‌ها، بقایای حاصل از سیارک‌ها و دنباله‌دار‌ها توسط میدان گرانشی قدرتمند مشتری شتاب می‌گیرند و با سرعت به قمر‌هایی که در مدار این حلقه قرار دارند، برخورد می‌کنند. سپس مواد قرمز و تیره سطح این اقمار را به اطراف می‌پراکنند. غبار‌های برخواسته آنقدر کوچک هستند که به‌آسانی از گرانش قمر‌های کوچک می‌گریزند و به گرد مشتری می‌چرخند.

شاید همین نیز دلیل کم‌نور و برجسته‌نبودن حلقه‌ها در سیاره باشد. این اقمار، برعکس زحل که حلقه‌هایش از یخ تشکیل شده است، از نشستن یخ روی ذرات پراکنده نیز جلوگیری می‌کنند. از آنجایی که مشتری سیاره پرجرمی محسوب می‌شود، قمر‌های عظیمی را تشکیل می‌دهد که آن را از داشتن حلقه‌های برجسته وا می‌دارد.

 

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: حلقه های مشتری حلقه اصلی حلقه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۵۹۶۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ناسا به کشف حیات بیگانه یک گام نزدیک‌تر شد

ناسا گازی را در مریخ شناسایی کرده که توسط موجودات زنده روی زمین تولید می‌شود و با این کشف، دانشمندان را درباره ذخایر پنهانی سیاره گیج کرده است.

به نقل از دیلی میل، مریخ‌نورد «کنجکاوی» (Curiosity) یک جریان ثابت را از متان شناسایی کرد که از «دهانه گیل» (Gale Crater) در زمان‌های متفاوتی از روز ظاهر می‌شد و به صورت فصلی در نوسان بود. این جریان گاهی اوقات به ۴۰ برابر بیشتر از حد معمول می‌رسید.

اگرچه ناسا هنوز حیات را در مریخ پیدا نکرده است، اما دانشمندان این آژانس فضایی معتقدند منبع آن از اعماق سیاره می‌آید.

نظر دانشمندان این است که متان می‌تواند زیر نمک جامد قرار بگیرد و تنها زمانی از آن خارج شود که دما در مریخ افزایش یابد یا این که کنجکاوی روی پوسته مریخ بچرخد و آن را بشکافد. این مولکول ساده که از یک اتم کربن و چهار اتم هیدروژن تشکیل شده است، روی زمین معمولا نشانه حیات است. حیوانات هنگام هضم غذا گاز متان تولید می‌کنند.

مریخ‌نورد کنجکاوی ناسا از سال ۲۰۱۲ روی سطح مریخ پرسه می‌زند و در همه این مدت، گیج‌کننده‌ترین چیزی که پیدا کرده، جریان ثابت متان بوده است که از دهانه گیل می‌آید.

یک قسمت از دهانه گیل که از آن متان بیرون می‌آمد، تنها نقطه از این سیاره بود که کنجکاوی در آن گاز را شناسایی کرده است، اما کنجکاوی هیچ نشانه مشخصی را از وجود حیات در مریخ ندیده است؛ برای مثال، یک گاو یا افرادی که فقط مقدار زیادی کلم بخورند.

دانشمندان طی بررسی‌های آزمایشگاهی در شرایط مشابه خاک مریخ توانستند آنچه را که ممکن است اتفاق بیفتد، شبیه‌سازی کنند. طی این مدت طولانی، نمک‌ها از اعماق زیر سطح سنگی و غبارآلود سیاره بیرون می‌آیند.

این نمک‌ها که پرکلرات نام دارند، در مریخ به وفور یافت می‌شوند. پرکلرات‌ها سمی هستند و در یخی که زیر سطح سیاره به دام افتاده است، به صورت فراوان وجود دارند.

یخ به تدریج تبخیر می‌شود و با عبور بخار نمک از میان رگولیت، مقداری از آن را به جا می‌گذارد. وقتی مقدار کافی از این نمک‌ها در رگولیت جمع می‌شوند، نوعی پوسته را تشکیل می‌دهند که به شن و ماسه یا دانه‌های قهوه شباهت دارد.

دانشمندان این پژوهش جدید نوشتند: روی مریخ، چنین فرآیندی می‌تواند به طور طبیعی طی یک دوره زمانی طولانی در مناطق کم‌عمق همیشه منجمد اتفاق بیفتد و ممکن است نمک در لایه بالایی جمع شود.

در همان زمان که بخار نمک بیرون می‌آید، متان نیز منتشر می‌شود. منبع این انتشار هنوز ناشناخته است. این منبع می‌تواند ناشی از موجودات زنده یا ناشی از فرآیند‌های زمین‌شناسی زیر سطح سیاره باشد که هنوز برای دانشمندان نامرئی هستند.

در هر حال، این متان از هر کجا که بیاید، زیر پوسته نمک به دام می‌افتد.

دانشمندان با پمپاژ غلظت‌های متفاوتی از پرکلرات به رگولیت شبیه‌سازی‌شده مریخ دریافتند که سه تا ۱۳ روز زمان برای تشکیل شدن این پوسته نفوذناپذیر کافی است. برای ایجاد یک پوسته نمک جامد نیز به غلظت پنج تا ۱۰ درصد پرکلرات نیاز بود.

دانشمندان گاز نئون را به عنوان جایگزین متان به زیر پوسته پمپاژ کردند و دریافتند این لایه آن قدر قوی است که گاز زیر آن به دام بیفتد، اما هنگامی که دمای سیاره در زمان‌های خاصی از روز یا فصول خاصی افزایش می‌یابد، این پوسته می‌شکند و متان را بیرون می‌فرستد.

آن زمان بود که مریخ‌نورد کنجکاوی، متان را در هوا تشخیص داد.

فقط دما نیست که می‌تواند پوسته را بشکند. پژوهشگران نوشتند: پوسته احتمالا حدود دو سانتی‌متر ضخامت دارد که کمی کمتر از یک اینچ است و کنجکاوی به اندازه‌ای سنگین است که بتواند هنگام حرکت کردن آن را بشکند.

این پژوهش در مجله «JGR Planets» به چاپ رسید.

منبع: ایسنا

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی علوم فضایی و نجوم